Εναλλακτικό δρόμο για τη διάγνωση, την πρόληψη και τη θεραπευτική αντιμετώπιση του Αλτσχάιμερ και άλλων μορφών άνοιας αισιοδοξούν πως ανακάλυψαν επιστήμονες στις ΗΠΑ, οι οποίοι εξαφάνισαν τα γηράσκοντα κύτταρα, γνωστά και ως κύτταρα “ζόμπι», από τον εγκέφαλο πειραματόζωων με άνοια, και είδαν μαζί να εξαφανίζονται και τα εξωτερικά συμπτώματα της νόσου.
Είναι η πρώτη μελέτη που επιβεβαιώνει ότι τα γηράσκοντα κύτταρα παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της νευροεκφύλισης στον εγκέφαλο. Συνεπώς η έγκαιρη απομάκρυνση αυτών των άχρηστων πλέον κυττάρων μπορεί πιθανώς να αποτρέψει τις βλάβες, οι οποίες οδηγούν σε Αλτσχάιμερ και άνοια. Είναι ωστόσο πρόωρο να πει κανείς κατά πόσο τα νέα ευρήματα θα ισχύουν εξίσου και στους ανθρώπους.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον μοριακό βιολόγο Ντάρεν Μπέικερ της Κλινικής Mayo της Μινεσότα, που έκαναν τη δημοσίευση στο περιοδικό “Nature», πειραματίστηκαν με ποντίκια, τα οποία είχαν μια γενετική μορφή άνοιας.
Τα τρωκτικά είχαν συσσωρεύσει μεγάλο αριθμό γερασμένων κυττάρων “ζόμπι» σε περιοχές του εγκεφάλου τους, που εμπλέκονται στη μνήμη και στη νόηση, όπως ο φλοιός και ο ιππόκαμπος. Η άνοια εμπόδιζε τα ζώα να μαθαίνουν και να θυμούνται νέες πληροφορίες.
Όταν όμως, χάρη σε ένα κατάλληλα γενετικά τροποποιημένο ένζυμο, καθαρίστηκαν τα κύτταρα “ζόμπι», εξαφανίστηκαν και τα συμπτώματα της άνοιας, καθώς τα ποντίκια πλέον είχαν λειτουργική μνήμη. Είχαν επίσης εξαφανισθεί τα σημάδια φλεγμονής και οι τοξικές πλάκες της πρωτεΐνης ταυ στον εγκέφαλό τους, ο οποίος είχε φυσιολογική μάζα.
Όπως εξηγεί το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, επικαλούμενο την εφημερίδα Guardian και το New Scienntist, ο μετασχηματισμός των κυττάρων σε γηράσκοντα είναι μια φυσική άμυνα του σώματος ενάντια στον καρκίνο, καθώς, όταν τα κύτταρα συσσωρεύουν διαδοχικές μεταλλάξεις που μπορεί να οδηγήσουν σε ανεξέλεγκτη καρκινική ανάπτυξη, ένας βιολογικός “διακόπτης» φρενάρει αυτή τη διαδικασία, θέτοντας τα ύποπτα κύτταρα σε μια ημι-ζωντανή κατάσταση (εξ ου και ο χαρακτηρισμός τους ως “ζόμπι»).
Αρχικά τα κύτταρα αυτά, που είναι φθαρμένα αλλά δεν αυτοκαταστρέφονται, θεωρήθηκαν άχρηστα αλλά αβλαβή μέσα στο σώμα. Όμως κατά την τελευταία δεκαετία αυξάνονται οι ενδείξεις πως σχετίζονται με διάφορες παθήσεις, όπως Πάρκινσον, διαβήτη, αρθρίτιδα, καρδιοπάθεια και την ίδια τη γήρανση. Η νέα μελέτη έρχεται να προσθέσει και την άνοια σε αυτό τον κατάλογο.
Στον εγκέφαλο, τα κύτταρα που γίνονται “ζόμπι» δεν είναι τόσο οι νευρώνες, όσο τα άλλα υποστηρικτικά κύτταρα, τα μικρογλοιακά και τα αστροκύτταρα. Όπως δήλωσαν οι ερευνητές, δεν έχει βρεθεί ακόμη η αιτία που τα κύτταρα αυτά, όταν εισέρχονται σε γηράσκουσα κατάσταση, μπορεί να προκαλούν νευροεκφύλιση. Επίσης, δεν είναι σαφές τι ακριβώς συμβαίνει, όταν απομακρύνονται από τον εγκέφαλο.
