Ο αιματοκρίτης είναι ένας βιολογικός δείκτης που εκφράζει το ποσοστό του όγκου που καταλαμβάνουν τα ερυθρά αιμοσφαίρια ανά μονάδα όγκου αίματος. Στον χώρο της ιατρικής, χρησιμοποιείται κυρίως για τη διάγνωση της αναιμίας.
Αν ο αριθμός των ερυθρών αιμοσφαιρίων είναι χαμηλότερος από τον κανονικό, οι αιματολογικές εξετάσεις θα δείξουν χαμηλό αιματοκρίτη, που σημαίνει ότι τα διάφορα όργανα του σώματος δεν λαμβάνουν αρκετό οξυγόνο.
Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να εμφανιστούν τα συμπτώματα της αναιμίας, δηλαδή:
- εύκολη κόπωση,
- δύσπνοια,
- ταχυκαρδία,
- αδυναμία συγκέντρωσης και/ή
- τάσεις λιποθυμίας.
Η αναιμία είναι η συνηθέστερη αιτία του χαμηλού αιματοκρίτη. Αιματοκρίτης κάτω από 30 υποδηλώνει μέτρια έως σοβαρή αναιμία.
Όταν υπάρχει πραγματική αναιμία (ανεξάρτητα από το αν υπάρχει εγκυμοσύνη) αυτή οφείλεται συνήθως σε έλλειψη σιδήρου και αποκαλείται σιδηροπενική αναιμία. Σ’ αυτή την περίπτωση πρέπει να συμπεριλάβετε στη διατροφή σας τροφές πλούσιες σε σίδηρο.
Αυτές είναι:
- Τα κόκκινα κρέατα, όπως το μοσχάρι και το χοιρινό, και δευτερευόντως τα πουλερικά (κοτόπουλο και γαλοπούλα).
- Τα όσπρια, όπως οι φακές, είναι επίσης καλές πηγές σιδήρου. Πρέπει ωστόσο να γνωρίζετε, ότι ο σίδηρος που βρίσκεται στις φυτικές τροφές (μη αιμικός) δεν απορροφάται τόσο καλά όσο αυτός που βρίσκεται στις ζωικές. Στην καλή απορρόφηση του σιδήρου βοηθούν οι τροφές που είναι πλούσιες σε βιταμίνη C και βήτα καροτένιο. Οι ουσίες αυτές υπάρχουν στα καρότα, στις πιπεριές, στην ντομάτα, στο λεμόνι και στο πορτοκάλι.
- Τέλος, τροφές που αποτελούν καλή πηγή σιδήρου είναι τα ψάρια και τα θαλασσινά.
Για να είστε βέβαιοι για τους λόγους που προκάλεσαν την αναιμία απαιτείται πλήρης αιματολογικός έλεγχος πλην του αιματοκρίτη. Εκτός από τη σιδηροπενική αναιμία, ο χαμηλός αιματοκρίτης μπορεί να οφείλεται και σε άλλες καταστάσεις, όπως σε έλλειψη βιταμινών ή ιχνοστοιχείων ή σε κάποια χρόνια ασθένεια.
Μπορεί επίσης να προκύψει όταν υπάρχει απώλεια αίματος. Η οξεία απώλεια αίματος από εσωτερική αιμορραγία (όπως από ένα αιμορραγικό έλκος) ή εξωτερική αιμορραγία (από το τραύμα) μπορεί να ρίξει τον αιματοκρίτη σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Το ίδιο συμβαίνει όταν υπάρχουν επαναλαμβανόμενες μικρές αιμορραγίες (έλκη στομάχου, αιμορροΐδες κ.λπ.). Οι νεότερες γυναίκες είναι πιθανό να έχουν χαμηλό αιματοκρίτη, λόγω της απώλειας αίματος κάθε μήνα με την έμμηνο ρύση.
