Τα έλκη είναι πληγές στα πόδια σε διάφορα σημεία που μπορεί να οφείλονται σε φλεβικά
ή αρτηριακά προβλήματα.
Που εμφανίζονται;
Ανάλογα με την αιτιολογία μπορεί να εμφανίζονται στη πατούσα στα δάκτυλα, στη πτέρνα, στον αστράγαλο ή και πιο ψηλά στην κνήμη. Μπορεί να είναι πολύ επώδυνα ή να είναι και τελείως ανώδυνα. Να είναι καθαρά και ρηχά έως ρυπαρά, με βάθος που μπορεί να φτάνει ως το οστό.
Φλεβικά έλκη
Οφείλονται σε φλεβική ανεπάρκεια, φλεβική υπέρταση ή τραυματισμούς και παλιά χειρουργεία στο πόδι. Είναι άλλωστε το τελικό στάδιο των κιρσών όταν πλέον το κάτω μέρος της κνήμης έχει γίνει καφέ, το δέρμα σκληρό επι χρόνιας φλεβικής ανεπάρκειας ή κιρσών. Η αντιμετώπισή τους ,όταν είναι δυνατόν, συνίσταται σε χειρουργική αφαίρεση των κιρσών, ή στη σύγκλειση (πχ με αφρό) των φλεβικών κλάδων που τροφοδοτούν το έλκος. Χορηγείται η κατάλληλη ειδική κάλτσα διαβαθμισμένης συμπίεσης, και συνήθως τα αποτελέσματα είναι άριστα.
Παραδείγματα φλεβικών ελκών
Αρτηριακά έλκη
Είναι επώδυνες ξηρές πληγές στα δάκτυλα και τον άκρο πόδα, σε ασθενείς που συνήθως είναι πολυαγγειακοί. Είναι αποτέλεσμα μεγάλων βλαβών στο αρτηριακό δίκτυο των κάτω άκρων και συχνά συνυπάρχουν με διαλλείπουσα χωλότητα (πόνος κατά τη βάδιση που μας αναγκάζει να σταματήσουμε). Πονούν περισσότερο όταν ξαπλώνουμε ή όταν βάζουμε τα πόδια ψηλά. Το δέρμα γύρω από αυτές τις πληγές, είναι ωχρό, λευκό, και συχνά συνυπάρχει απίσχναση και απώλεια τριχών. Όταν διαγνωστούν πρέπει οπωσδήποτε να επιληφθεί του θέματος αγγειοχειρουργός. Να γίνει έλεγχος του αγγειακού δικτύου και αν είναι δυνατόν να αυξηθεί με μπαλονάκι ή χειρουργείο η ροή του αίματος προς το πόδι. Όπως ένα φυτό που δεν ποτίζεται έτσι και σε αυτή τη περίπτωση υπάρχει κίνδυνος βιωσιμότητας του σκέλους. Αργοπορία σε αυτές τις περιπτώσεις βάζει σε κίνδυνο όχι μόνο το πόδι (ακρωτηριασμός) αλλά και την ίδια τη ζωή του ασθενούς.
Παραδείγματα αρτηριακών ελκών
Νευροπαθητικά(Διαβητικά) έλκη
Είναι έλκη που υπάρχουν σε σημεία πίεσης συνήθως κάτω από την πατούσα, σε περιοχές με κάλους, αλλά και σε σημεία τριβής. Τις περισσότερες φορές μιλάμε για ασθενείς με ζάχαρο, που δεν ρυθμίζεται καλά. Συνυπάρχει μικρονευροπάθεια και μικροαγγειοπάθεια. Μπορεί να είναι μικρά, αλλά μπορεί και να μεγαλώσουν και να βαθύνουν, ιδιαίτερα αν επιμολυνθούν με μικρόβια. Αυτό είναι πολύ εύκολο να γίνει, αφού ως γνωστόν οι διαβητικοί έχουν μειωμένο ανοσοποιητικό σύστημα και είναι πιο επιρρεπείς στις λοιμώξεις. Σε αυτούς τους ασθενείς πρέπει αφού μπει διάγνωση να γίνει αρχικά μια εκτίμηση του αρτηριακού συστήματος. Ο ιατρός πρέπει να εκτιμήσει την κατάσταση τόσο του τριχοειδικού συστήματος (μικροκυκλοφορία) όσο και των μεγαλύτερων αγγείων (οπίσθια κνημιαία και ραχιαία του ποδός). Σημασία έχει ο κλινικός έλεγχος (επισκόπηση, ψηλάφηση) η λήψη κνημοβραχιόνιου ή καλύτερα ποδοβραχιόνιου δείκτη και η σωστή λήψη ιστορικού. Με τη σωστή φαρμακευτική παρέμβαση και ένα σωστό χειρουργικό καθαρισμό στις περισσότερες των περιπτώσεων τα αποτελέσματα είναι λαμπρά. Ασφαλώς ο ασθενής πρέπει να είναι ευαισθητοποιημένος, αφού δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις έντονης λοίμωξης που φτάνει στα υποκείμενα οστά και οδηγεί σε οστεομυελίτιδα και πιθανό ακρωτηριασμό(διαβητικό πόδι).
Παραδείγματα νευροπαθητικών(διαβητικών) ελκών
Είμαι διαβητικός. Τι να κάνω για να μην βγάλω πληγές στα πόδια;
Μερικές συμβουλές προς διαβητικούς:
Πολύ καλή ρύθμιση του σακχάρου, σε στενή συνεργασία με τον ιατρό σας.
Να μην κυκλοφορούμε ποτέ ξυπόλητοι. Μικροτραυματισμοί και μικροαμυχές μπορεί να μείνουν απαρατήρητες και να γίνουν πύλη μικροβίων.
Καθημερινά ποδόλουτρα και έλεγχο του άκρου πόδα για τυχον σκισίματα.
Στα σημεία που το δέρμα πάει να γίνει ξερό, επάλειψη με μία ενυδατική λοσιόν, ή και απλή βαζελίνη.
Η περιποίηση των νυχιων να γίνεται χωρίς υπερβολές στις άκρες που οδηγούν σε παρονυχίτιδες και δημιουργία πληγών. Κόβετε τα νύχια σας σε ευθεία γραμμή.
Φοράτε παπούτσια άνετα που δεν σφίγγουν τα δάκτυλα. Προτιμάτε ορθοπαιδικά παπούτσια, ή αγοράστε ορθοπαιδικούς πάτους από ειδικά καταστήματα.
Σε κάθε ύποπτη πληγή που δεν κλείνει συμβουλευτείτε τον παθολόγο σας.
