Σε μια ακόμη ανησυχητική εξέλιξη στον τομέα της ασφάλειας τροφίμων, οι αρμόδιες Αρχές ανακοίνωσαν την άμεση ανάκληση γνωστού ρυζιού τύπου μπασμάτι, το οποίο κυκλοφορεί σε σούπερ μάρκετ σε όλη την Ευρώπη.
Το προϊόν εντοπίστηκε μέσω των Ευρωπαϊκών Συστημάτων Ελέγχου και ιδιαίτερα μέσω του Συστήματος Ταχείας Προειδοποίησης για Τρόφιμα και Ζωοτροφές (RASFF), που συντονίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες των κρατών-μελών.
Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις, το ρύζι μπασμάτι της εταιρείας Schani, προέλευσης Ινδίας, κρίθηκε μη ασφαλές για κατανάλωση.
Ειδικότερα, εντοπίστηκαν σε αυτό οι ουσίες Thiamethoxam και χλωριπυριφός, δύο χημικά εντομοκτόνα τα οποία είναι ρητά απαγορευμένα στην Ευρωπαϊκή Ένωση λόγω των σοβαρών επιπτώσεών τους στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον.
Οι ελβετικές αρχές, που πραγματοποίησαν τους αρχικούς ελέγχους, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την πιθανή τοξικότητα των ουσιών αυτών, οι οποίες συνδέονται με νευρολογικές διαταραχές, ενδοκρινικές δυσλειτουργίες και πιθανά καρκινογόνα αποτελέσματα σε μακροχρόνια έκθεση.
Οι καταναλωτές καλούνται να μην καταναλώσουν το συγκεκριμένο προϊόν και να το επιστρέψουν στο κατάστημα από το οποίο το αγόρασαν.
Παράλληλα, τα καταστήματα υποχρεούνται να το αποσύρουν από τα ράφια άμεσα, ενώ έχουν ήδη εκδοθεί σχετικές εντολές προς τις εισαγωγικές εταιρείες.
Πόσο ασφαλές είναι τελικά το ρύζι που καταναλώνουμε;
Το περιστατικό φέρνει και πάλι στο προσκήνιο το ζήτημα της ασφάλειας των εισαγόμενων προϊόντων και κυρίως των δημητριακών και του ρυζιού, που αποτελούν βασικό διατροφικό αγαθό για δισεκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
Η Ινδία είναι ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς ρυζιού παγκοσμίως, ωστόσο ορισμένα προϊόντα φαίνεται πως δεν πληρούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα ασφάλειας, γεγονός που θέτει υπό αμφισβήτηση την επάρκεια των ελέγχων στα σημεία εισαγωγής.
Το ρύζι θεωρείται υγιεινή και θρεπτική τροφή, ωστόσο τα τελευταία χρόνια προβληματίζει λόγω της συσσώρευσης βαρέων μετάλλων, όπως το αρσενικό, ο μόλυβδος και το κάδμιο.
Το αρσενικό, συγκεκριμένα, υπάρχει φυσικά στο περιβάλλον αλλά απορροφάται σε μεγάλες ποσότητες από τις ρυζοκαλλιέργειες, ιδιαίτερα όταν αυτές γίνονται με νερό αμφιβόλου ποιότητας ή σε μολυσμένα εδάφη.
Το πλύσιμο του ρυζιού: Πρακτική ανάγκη ή παρεξηγημένη συνήθεια;
Μία από τις πιο συχνές ερωτήσεις που τίθενται στην κουζίνα, είτε πρόκειται για επαγγελματικό περιβάλλον είτε για οικιακή μαγειρική, είναι το εάν πρέπει να πλένουμε ή όχι το ρύζι πριν το μαγείρεμα.
Οι σεφ και οι ειδικοί στη διατροφή συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό πως το πλύσιμο του ρυζιού μειώνει το περιττό άμυλο, προσφέροντας καλύτερη υφή, ειδικά σε πιάτα όπου οι κόκκοι πρέπει να είναι σπυρωτοί, όπως το πιλάφι ή τα τηγανητά ρύζια.
Το πλύσιμο βοηθά επίσης στην αφαίρεση σκόνης, ακαθαρσιών και ορισμένων ιχνών από βαρέα μέταλλα.
Από την άλλη πλευρά, σε συνταγές όπως το ριζότο, η παέγια και το ρυζόγαλο, όπου απαιτείται πιο κρεμώδης υφή, το πλύσιμο του ρυζιού δεν συνιστάται διότι αφαιρεί το άμυλο που είναι απαραίτητο για τη δημιουργία της χαρακτηριστικής πυκνότητας του πιάτου.
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι το πλύσιμο του ρυζιού δεν σκοτώνει βακτήρια, όπως πολλοί πιστεύουν.
Αντιθέτως, το μαγείρεμα σε υψηλές θερμοκρασίες εξουδετερώνει την πλειονότητα των παθογόνων μικροοργανισμών, αλλά δεν καταστρέφει τα σπόρια του Bacillus cereus, ενός βακτηρίου που μπορεί να προκαλέσει τροφική δηλητηρίαση, εάν το ρύζι μείνει σε θερμοκρασία δωματίου για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Για το λόγο αυτό, οι ειδικοί συνιστούν να μην αφήνουμε το πλυμένο ή το μαγειρεμένο ρύζι εκτός ψυγείου και να το καταναλώνουμε εντός 24 ωρών, προκειμένου να αποφύγουμε την ανάπτυξη τοξινών.
Πλύσιμο και βαρέα μέταλλα – Τι απομακρύνεται και τι χάνουμε
Η επιστημονική κοινότητα έχει διερευνήσει το κατά πόσο το πλύσιμο του ρυζιού επηρεάζει την περιεκτικότητα σε βαρέα μέταλλα, και τα ευρήματα είναι ενδιαφέροντα.
Σύμφωνα με μελέτες, η πρόπλυση του ρυζιού μπορεί να αφαιρέσει έως και το 90% του βιοδιαθέσιμου αρσενικού – κυρίως αν χρησιμοποιηθεί η τεχνική “πλύσιμο με αλλαγή νερού”, όπου το ρύζι ξεπλένεται επανειλημμένα.
Ωστόσο, το ίδιο πλύσιμο απομακρύνει και πολύτιμα μέταλλα και ιχνοστοιχεία όπως ο σίδηρος, ο χαλκός, ο ψευδάργυρος και το βανάδιο.
Αν και για τους περισσότερους ανθρώπους αυτή η απώλεια είναι αμελητέα, για πληθυσμούς που εξαρτώνται σχεδόν καθημερινά από το ρύζι ως βασικό συστατικό της διατροφής τους, μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στη συνολική διατροφική πρόσληψη.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει εκδώσει προειδοποιήσεις για την έκθεση στο αρσενικό μέσω του πόσιμου νερού και των τροφών, υπογραμμίζοντας την ανάγκη κατανάλωσης ποικιλίας δημητριακών (όπως κινόα, κριθάρι και κεχρί), ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από το ρύζι.
Τι πρέπει να κάνουν οι καταναλωτές
Απέναντι σε αυτές τις πληροφορίες, οι καταναλωτές καλούνται να είναι επαγρυπνημένοι και ενημερωμένοι. Η ασφάλεια τροφίμων δεν είναι ευθύνη μόνο των Αρχών ή των καταστημάτων, αλλά και του ίδιου του καταναλωτή, που οφείλει:
Να ελέγχει τις ετικέτες προέλευσης.
Να προτιμά πιστοποιημένα βιολογικά προϊόντα, όπου είναι δυνατόν.
Να πλένει σωστά το ρύζι, ειδικά όταν προέρχεται από αμφίβολες πηγές.
Να αποθηκεύει σωστά το μαγειρεμένο ρύζι, αποφεύγοντας τη μακροχρόνια παραμονή του σε θερμοκρασία δωματίου.
Και το κυριότερο, να καταναλώνει ποικιλία τροφών ώστε να μειώνει την πιθανή τοξική συσσώρευση.
Η υπόθεση με το ρύζι μπασμάτι Schani υπενθυμίζει ότι η διατροφική ασφάλεια δεν είναι δεδομένη και απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση. Σε κάθε περίπτωση, η ενημέρωση παραμένει το σημαντικότερο εργαλείο για την προάσπιση της υγείας μας.
