Στην εποχή της ψηφιακής επικοινωνίας, όπου οι εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων όπως το Viber έχουν αντικαταστήσει σε μεγάλο βαθμό τις παραδοσιακές τηλεφωνικές κλήσεις, οι απειλές στον κυβερνοχώρο συνεχίζουν να εξελίσσονται.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται έντονη αύξηση των απατηλών κλήσεων μέσω της εφαρμογής Viber, προκαλώντας εύλογη ανησυχία στους χρήστες κινητών τηλεφώνων.
Ένα από τα πιο πρόσφατα παραδείγματα αφορά τον αριθμό +31645110740, ο οποίος έχει καταγγελθεί για απόπειρες εξαπάτησης χρηστών, παρά το γεγονός ότι δεν φαίνεται να είναι καν εγγεγραμμένος χρήστης της πλατφόρμας.
Τι είναι οι απατηλές κλήσεις μέσω Viber;
Οι απατηλές κλήσεις (γνωστές και ως scam calls) είναι ανεπιθύμητες τηλεφωνικές κλήσεις που έχουν σκοπό να αποσπάσουν προσωπικά στοιχεία, οικονομικές πληροφορίες ή να οδηγήσουν το θύμα σε άλλου είδους παγίδες, όπως ψεύτικες επενδύσεις ή αγορές.
Στην περίπτωση του Viber, οι απατεώνες εκμεταλλεύονται τις δυνατότητες της πλατφόρμας για να πραγματοποιούν δωρεάν κλήσεις από και προς οποιονδήποτε χρήστη, δημιουργώντας την ψευδαίσθηση αξιοπιστίας.
Οι χρήστες λαμβάνουν κλήσεις από φαινομενικά τυχαίους διεθνείς αριθμούς, όπως ο προαναφερθείς +31645110740, ο οποίος παραπέμπει στην Ολλανδία.
Συχνά, η κλήση συνοδεύεται από ψεύτικο προφίλ Viber, ή ακόμη και από κάποιο προφίλ χωρίς εμφανή στοιχεία, καθιστώντας δύσκολο τον εντοπισμό του καλούντος.
Πώς λειτουργεί η απάτη;
Η στρατηγική των απατεώνων περιλαμβάνει διάφορες τακτικές.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η κλήση πραγματοποιείται μόνο για μερικά δευτερόλεπτα με σκοπό να προκαλέσει την περιέργεια του παραλήπτη ώστε να καλέσει πίσω τον αριθμό – κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε υψηλές χρεώσεις.
Σε άλλες περιπτώσεις, οι απατεώνες απαντούν με ένα σενάριο έκτακτης ανάγκης, προσπαθώντας να δημιουργήσουν αίσθημα πανικού, π.χ. ότι συγγενικό πρόσωπο βρίσκεται σε νοσοκομείο ή σε κίνδυνο.
Ένα άλλο δημοφιλές τέχνασμα είναι η υπόσχεση για κάποια οικονομική απολαβή – κληρονομιά, λοταρία, ή επιδότηση – υπό τον όρο ότι ο παραλήπτης θα δώσει κάποια προσωπικά ή τραπεζικά στοιχεία. Δυστυχώς, πολλοί ανυποψίαστοι πολίτες πέφτουν θύματα τέτοιων απατών.
Γιατί το Viber;
Το Viber χρησιμοποιείται από εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, με την Ελλάδα να συγκαταλέγεται στις χώρες με πολύ υψηλό ποσοστό χρήσης.
Είναι δωρεάν, εύχρηστο και προσφέρει τη δυνατότητα κλήσεων και ανταλλαγής μηνυμάτων με απλή εγγραφή. Αυτή η δημοφιλία και ευκολία το καθιστούν ελκυστικό εργαλείο για τους απατεώνες.
Επιπλέον, σε αντίθεση με τις παραδοσιακές τηλεφωνικές κλήσεις, οι κλήσεις μέσω εφαρμογών VoIP (Voice over Internet Protocol) είναι πιο δύσκολο να εντοπιστούν και να μπλοκαριστούν. Πολλοί απατεώνες χρησιμοποιούν VPNs ή πλατφόρμες απόκρυψης ταυτότητας, καθιστώντας την ιχνηλάτησή τους ακόμα πιο περίπλοκη.
Πώς να προστατευτείτε
Η προστασία από τέτοιου είδους απάτες δεν είναι πάντα εύκολη, αλλά υπάρχουν απλά και αποτελεσματικά μέτρα που μπορούν να σας προστατεύσουν:
1. Μην απαντάτε σε άγνωστες κλήσεις
Αν λάβετε κλήση από άγνωστο αριθμό, ειδικά από το εξωτερικό, αποφύγετε να απαντήσετε. Οι απατεώνες βασίζονται στην περιέργεια ή την ευγένεια των θυμάτων.
2. Μην καλείτε πίσω
Αν η κλήση σας φαίνεται ύποπτη, μη διστάσετε να την αγνοήσετε. Η επανάκληση μπορεί να σας κοστίσει, ειδικά αν η κλήση προέρχεται από αριθμό υψηλής χρέωσης.
3. Μην δίνετε προσωπικές πληροφορίες
Ποτέ μη δίνετε σε αγνώστους πληροφορίες όπως αριθμούς ταυτότητας, τραπεζικά στοιχεία, διευθύνσεις ή κωδικούς ασφαλείας. Καμία επίσημη υπηρεσία δεν θα σας ζητήσει τέτοια στοιχεία μέσω τηλεφώνου.
4. Αναφέρετε την απάτη
Αν υποψιάζεστε απάτη, ενημερώστε άμεσα τον πάροχό σας και, αν είναι δυνατόν, καταγγείλτε το περιστατικό στην Γενική Γραμματεία Καταναλωτή ή στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.
5. Αξιοποιήστε τις ρυθμίσεις ασφαλείας
Μπλοκάρετε τους ύποπτους αριθμούς στο Viber και αναφέρετε τα προφίλ. Χρησιμοποιήστε ρυθμίσεις απορρήτου που περιορίζουν ποιος μπορεί να σας καλεί ή να σας στέλνει μηνύματα.
6. Κρατήστε τη συσκευή σας ενημερωμένη
Χρησιμοποιείτε πάντα την τελευταία έκδοση του λειτουργικού συστήματος και των εφαρμογών σας. Ενεργοποιήστε λογισμικό προστασίας από κακόβουλο λογισμικό και παρακολουθείτε τακτικά την ασφάλεια της συσκευής σας.
Τι σημαίνει αυτό για την ψηφιακή ασφάλεια στην Ελλάδα;
Το φαινόμενο των απατηλών κλήσεων, είτε μέσω Viber είτε μέσω άλλων καναλιών, υποδεικνύει μια ευρύτερη ανάγκη για ψηφιακό εγγραμματισμό και ενημέρωση των πολιτών.
Οι επιτήδειοι δεν περιορίζονται πλέον σε απλές τηλεφωνικές απάτες, αλλά χρησιμοποιούν συνδυασμό τεχνολογίας, κοινωνικής μηχανικής και αδυναμιών των χρηστών για να πετύχουν τους σκοπούς τους.
Η Πολιτεία καλείται να ενισχύσει την πληροφόρηση των πολιτών, ενώ οι πάροχοι τηλεπικοινωνιών και οι πλατφόρμες όπως το Viber πρέπει να επενδύσουν σε τεχνολογίες αναγνώρισης και μπλοκαρίσματος ύποπτων δραστηριοτήτων.
Η περίπτωση του αριθμού +31645110740 είναι μόνο μία από τις πολλές που αναδεικνύουν τον συνεχώς αυξανόμενο κίνδυνο των ψηφιακών απατών.
Οι χρήστες οφείλουν να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, να ενημερώνονται και να δρουν με ψυχραιμία και λογική. Η πρόληψη και η άμεση αντίδραση είναι τα πιο ισχυρά “όπλα” απέναντι σε αυτούς τους κινδύνους.
Σε μια εποχή όπου η τεχνολογία προσφέρει άνεση και ταχύτητα, η προστασία των προσωπικών μας δεδομένων και της ψηφιακής μας ταυτότητας γίνεται πιο σημαντική από ποτέ.
