Ένα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα που προκαλούν έντονο άγχος και οδηγούν τους ασθενείς στο δερματολογικό ιατρείο είναι αυτό της τριχόπτωσης, ένα θέμα που έχει σημαντική επίδραση στην εικόνα του κάθε ανθρώπου για τον εαυτό του αλλά και στις σχέσεις του με τους γύρω του
Του Άγι Γραφάκου, Δερματολόγου Αφροδισιολόγoυ
Ο ρόλος του δερματολόγου είναι καθοριστικός για την έγκαιρη διάγνωση των πιθανών αιτίων και την εφαρμογή μιας αποτελεσματικής θεραπείας. Ένα αναλυτικό ιστορικό που θα περιλαμβάνει δεδομένα κληρονομικότητας, διάρκεια και περιοδικότητα τριχόπτωσης, διατροφικές επιλογές και κοινωνικές συνήθειες καθώς και πιθανή λήψη φαρμάκων μπορεί να αποκαλύψει σημαντικά στοιχεία για τα αίτια της τριχόπτωσης.
Από την άλλη, η κλινική εξέταση του ασθενούς που θα εμπεριέχει και τριχοσκόπηση, δηλαδή λεπτομερή εξέταση του τριχωτού της κεφαλής με ένα ειδικό μεγεθυντικό φακό, το δερματοσκόπιο, μπορεί να μας δείξει χαρακτηριστικά από την επιφάνεια του δέρματος, τη ρίζα και το στέλεχος της τρίχας που θα μας αποκαλύψουν το είδος της τριχόπτωσης και θα μας οδηγήσουν στις αιτίες που την προκαλούν. Περαιτέρω εξετάσεις αίματος ίσως χρειαστούν για να επιβεβαιώσουν διαταραχές βιταμινών, ορμονών και ιχνοστοιχείων.
Υπάρχουν μορφές αλωπεκίας που ονομάζουμε ουλωτικές, οι οποίες προκαλούν προοδευτικά μόνιμη καταστροφή του θυλάκου της τρίχας οπότε δεν υπάρχει περίπτωση να ξαναβγούν μαλλιά σε αυτές τις περιοχές. Ζωτικής σημασίας σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η σωστή αρχική διάγνωση και η γρήγορη έναρξη θεραπείας που στόχο έχει τη διατήρηση των τριχών που είναι ακόμα υγιείς.
Άλλες μορφές τριχόπτωσης/αλωπεκίας είναι θεωρητικά αναστρέψιμες και ιάσιμες, όπως η αναγενής τριχορροή κατά την αντικαρκινική χημειοθεραπεία ή η τελογενής τριχορροή που συνήθως εμφανίζεται σε γυναίκες και σχετίζεται με χαμηλά επίπεδα αποθηκών σιδήρου, διαταραχές θυρεοειδούς, αυστηρές ολιγοθερμιδικές δίαιτες, εμπύρετα νοσήματα και έντονες στρεσογόνες καταστάσεις.
Παρ΄ όλο που είναι αναστρέψιμες, προκαλούν έντονη ψυχολογική επιβάρυνση λόγο του ραγδαίου ρυθμού τριχόπτωσης . Το κοινό πρέπει όμως να γνωρίζει ότι υπάρχουν τρόποι να αναστραφούν και να μην φθάσουν στην πλήρη εξέλιξή τους με κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής και τοπικά σκευάσματα.
Ακόμα και η πιο συχνή μορφή τριχόπτωσης στους άνδρες-η οποία όμως δεν είναι σπάνια και στις γυναίκες- η ανδρογενετική κληρονομική αλωπεκία αν διαγνωστεί έγκαιρα, μπορεί να επιβραδυνθεί για πολλά χρόνια με πολύ καλό αισθητικό αποτέλεσμα. Πολλοί ασθενείς ενώ αντιλαμβάνονται το πρόβλημα της αραίωσης προτιμούν να απευθυνθούν στο φαρμακοποιό ή στον κομμωτή τους, οι οποίοι προφανώς δεν μπορούν να συστήσουν και να συνταγογραφήσουν τα φαρμακευτικά προϊόντα που σταματούν το πρόβλημα.
Από την άλλη, αρκετοί ασθενείς αφού ενημερωθούν για τις λύσεις που υπάρχουν διστάζουν να ακολουθήσουν την αγωγή, ακριβώς γιατί είναι φαρμακευτική. Ο ρόλος του δερματολόγου λοιπόν είναι να εξηγήσει σωστά την αιτία του προβλήματος, να αναλύσει τη δράση των φαρμακευτικών προτάσεων χωρίς να αποκρύπτει τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες και να βοηθήσει τον ασθενή να καταλάβει ότι όπως οι αιτίες της τριχόπτωσής του είναι χρόνιες και συνήθως με γενετικό υπόβαθρο, έτσι και η θεραπεία θα πρέπει να είναι χρόνια και σταθερή.
Αυτό που πρέπει να τονιστεί τελειώνοντας είναι ότι σήμερα τα δεδομένα στην έρευνα για τις αιτίες και την αντιμετώπιση της τριχόπτωσης έχουν αλλάξει.
Δεκάδες ερευνητικές ομάδες σε εταιρείες και πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο έχουν ήδη βρει τους λεπτομερείς μηχανισμούς αιτιοπαθογένειας και πολλές θεραπευτικές προτάσεις είναι ήδη σε φάση κλινικών δοκιμών για να ελεγχθεί η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητά τους και πιθανόν σε λίγα χρόνια θα κυκλοφορούν για το ευρύ κοινό.
Για παράδειγμα, ήδη δοκιμάζονται φάρμακα εξωτερικής χρήσης που αναστέλλουν τοπικά τη δράση των ανδρογόνων στο θύλακο της τρίχας χωρίς να απορροφώνται από τον οργανισμό. Από την άλλη αρκετές ερευνητικές ομάδες δοκιμάζουν μεθόδους ενεργοποίησης των υπαρχόντων βλαστικών κυττάρων που παραμένουν ζωντανά αλλά ανενεργά στις απογυμνωμένες περιοχές ενώ άλλες ομάδες προχωρούν σε δοκιμές κλωνοποίησης τριχοθυλακίων από τις περιοχές μόνιμης τριχοφυΐας.
Αξίζει λοιπόν αν κάποιος θέλει να διατηρήσει τα μαλλιά του να ξεκινήσει έγκαιρα τις υπάρχουσες θεραπείες που προσφέρουν τουλάχιστον συντήρηση της κατάστασης ώστε να μπορεί να χρησιμοποιήσει τις νέες θεραπείες που έρχονται σύντομα.
