Η 13η Οκτωβρίου κάθε χρόνο είναι η Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης, η οποία εστιάζει την προσοχή του κοινού σε μία σοβαρή πάθηση που συχνά παραβλέπεται και παρεξηγείται: την θρόμβωση.
Η Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο ανημέρα των γενεθλίων του Rudolf Virchow, ο οποίος υπήρξε πρωτοπόρος στην παθοφυσιολογία της θρόμβωσης. Πρόκειται για έναν Γερμανό γιατρό, παθολόγο, βιολόγο και ανθρωπολόγο, που ανέπτυξε πρώτος την έννοια της “θρόμβωσης” και η έρευνά του μας βοήθησε στην κατανόηση αυτής της κατάστασης. Για να μάθετε περισσότερα, επισκεφθείτε το , το οποίο παλαιότερα ονομαζόταν Μουσείο Παθολογίας Rudolf Virchow.
Σκοπός της σημερινής ημέρας είναι η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας κοινότητας στην αναγνώριση της σοβαρότητας της θρόμβωσης, συμπεριλαμβανομένων των αιτιών, των παραγόντων κινδύνου, των συμπτωμάτων και της πρόληψης μέσω κατάλληλων θεραπειών. Ένας στους 4 ανθρώπους πεθαίνει από ασθένειες που προκαλούνται ή συνδέονται με την θρόμβωση!
Θρόμβωση είναι ο σχηματισμός δυνητικά θανατηφόρων θρόμβων αίματος στις αρτηρίες (αρτηριακή θρόμβωση), ή στις φλέβες (φλεβική θρόμβωση). Μόλις σχηματιστεί, ο θρόμβος μπορεί να επιβραδύνει, ή να εμποδίσει εντελώς την κανονική ροή του αίματος, ενώ μπορεί και να φύγει από την θέση του και, μέσω της ροής του αίματος, να φτάσει σε κάποιο όργανο. Όταν ένας θρόμβος μπαίνει στην κυκλοφορία του αίματος, λέμε ότι υπάρχει εμβολή. Η θρόμβωση είναι μια πολύ κοινή υποκείμενη αιτία της , του και της . Αυτές οι τρεις παθήσεις είναι γνωστές και ως οι τρεις καρδιαγγειακοί δολοφόνοι.
Φλεβική θρόμβωση: Ποιοι κινδυνεύουν από τον “σιωπηλό δολοφόνο»
Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (ΕΒΦΘ) συμβαίνει όταν ένας θρόμβος αίματος σχηματίζει σε μία ή περισσότερες από τις εν τω βάθει φλέβες του σώματός σας, συνήθως στα πόδια σας. Η ΕΒΦΘ μπορεί να προκαλέσει πόνο στα κάτω άκρα, ή πρήξιμο, αλλά μπορεί να εξελιχθεί και χωρίς συμπτώματα.
Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση μπορεί να αναπτυχθεί αν έχετε ορισμένες ιατρικές παθήσεις που επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο πήζει το αίμα σας. Μπορεί επίσης να σας συμβεί από παρατεταμένη ακινησία, όπως μετά από κάποια χειρουργική επέμβαση, μετά από ένα ατύχημα, ή όταν είστε καθηλωμένοι σε ένα κρεβάτι για αρκετό καιρό.
Η ΕΒΦΘ είναι μια σοβαρή κατάσταση, επειδή θρόμβοι αίματος στις φλέβες σας μπορεί να αποσπαστούν από το σημείο που σχηματίστηκαν, να “ταξιδέψουν” στο κυκλοφορικό σας σύστημα και να φτάσουν στους πνεύμονές σας, εμποδίζοντας τη ροή του αίματος προς αυτούς (πνευμονική εμβολή).
Συμπτώματα
Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση μπορεί να εκδηλωθεί με τα ακόλουθα συμπτώματα:
- Πρήξιμο στο ένα πόδι. Σπάνια, μπορεί να υπάρχει πρήξιμο και στα δύο πόδια.
- Πόνος στο πόδι. Ο πόνος συχνά ξεκινά στην κνήμη και θα τον αισθανθείτε σαν να είναι κράμπα ή γενικευμένος πόνος.
Υπάρχει, ωστόσο, μεγάλη πιθανότητα η ΕΒΦΘ να συμβεί χωρίς εμφανή συμπτώματα.
Τα προειδοποιητικά συμπτώματα της πνευμονικής εμβολής από εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση περιλαμβάνουν:
- Ανεξήγητη και ξαφνική δύσπνοια
- Πόνος στο στήθος ή δυσφορία που χειροτερεύει όταν παίρνετε μια βαθιά αναπνοή, ή όταν βήχετε
- Αίσθημα ζαλάδας ή λιποθυμία
- Ταχυπαλμία
- Βήχας με αίμα
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο από εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση
Πολλοί παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης της ΕΒΦΘ, και όσο περισσότερους από αυτούς που ακολουθούν έχετε, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος που διατρέχετε.
Αυτοί οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
- Κληρονομική διαταραχή της πήξης του αίματος. Μερικοί άνθρωποι κληρονομούν μια διαταραχή που κάνει το αίμα τους να δημιουργεί θρόμβους πιο εύκολα.
- Παρατεταμένη κατάκλιση, όπως κατά τη διάρκεια μιας μακράς παραμονής στο νοσοκομείο. Όταν τα πόδια σας παραμένουν ακίνητα για μεγάλα χρονικά διαστήματα, οι μύες σας δεν συστέλλονται για να βοηθήσουν στην κυκλοφορία του αίματος, και αυτό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο θρόμβωσης του αίματος.
- Τραυματισμός ή χειρουργική επέμβαση. Ένας τραυματισμός στις φλέβες ή μια χειρουργική επέμβαση μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο θρόμβωσης του αίματος.
- Εγκυμοσύνη. Η εγκυμοσύνη αυξάνει την πίεση στις φλέβες στην πύελο και τα πόδια σας. Οι γυναίκες με κληρονομική διαταραχή της πήξης του αίματος έχουν αυξημένο κίνδυνο. Ο κίνδυνος θρόμβων στο αίμα από την εγκυμοσύνη μπορεί να συνεχιστεί για μέχρι και έξι εβδομάδες αφότου γεννήσετε.
- Αντισυλληπτικά χάπια ή θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης. Τα αντισυλληπτικά χάπια και η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης και μπορεί να αυξήσουν την ικανότητα του αίματος σας να πήζει.
- Αν είστε υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Το υπερβολικό βάρος αυξάνει την πίεση στις φλέβες στην πύελο και τα πόδια σας.
- Κάπνισμα. Το κάπνισμα επηρεάζει την πήξη του αίματος και την κυκλοφορία, η οποία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο της ΕΒΦΘ.
- Καρκίνος. Ορισμένες μορφές καρκίνου αυξάνουν την ποσότητα των ουσιών στο αίμα σας που το κάνουν να πήζει. Ορισμένες μορφές θεραπείας του καρκίνου αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο θρόμβωσης του αίματος.
- Καρδιακή ανεπάρκεια. Τα άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ΕΒΦΘ και της πνευμονικής εμβολής. Επειδή οι άνθρωποι με καρδιακή ανεπάρκεια έχουν ήδη περιορισμένη λειτουργία της καρδιάς και των πνευμόνων, τα συμπτώματα που προκαλούνται από ακόμη και μια μικρή πνευμονική εμβολή είναι πιο επικίνδυνα.
- Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου. Ασθένειες του εντέρου, όπως η νόσος του Crohn (κοιλιοκάκη), ή η ελκώδης κολίτιδα, αυξάνουν τον κίνδυνο της ΕΒΦΘ.
- Κληρονομικότητα. Αν κάποιος στην οικογένειά σας είχε ΕΒΦΘ ή είχε υποστεί πνευμονική εμβολή παλιότερα, τότε έχετε περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξετε και εσείς ΕΒΦΘ.
- Ηλικία. Όσοι είναι άνω των 60 ετών έχουν αυξημένο κίνδυνο ΕΒΦΘ, αν και ουσιαστικά πρόκειται για μία πάθηση που μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία.
- Αν κάθεστε για μεγάλες χρονικές περιόδους, όπως σε μεγάλα ταξίδια με το αυτοκίνητο ή το αεροπλάνο. Όταν τα πόδια σας παραμένουν ακίνητα για πολλές ώρες, οι μύες σας δεν συστέλλονται και αυτό οδηγεί κακή κυκλοφορία του αίματος. Θρόμβοι αίματος μπορούν να σχηματιστούν στις γάμπες των ποδιών σας, αν οι μύες της γάμπας σας δεν κινούνται για μεγάλες χρονικές περιόδους.
