Η νόσος Crohn είναι μια ιδιοπαθής φλεγμονώδης νόσος του εντέρου που η αιτιολογία και η παθογένεια της δεν έχει πλήρως διευκρινιστεί. Ο επιπολασμός της ασθένειας, δηλαδή ο αριθμός των ατόμων που εμφανίζουν τη νόσο, έχει φανεί ότι μεγαλώνει χρόνο με το χρόνο. Υπάρχουν δεδομένα που υποδηλώνουν πως εμφανίζεται σε άτομα με γενετική προδιάθεση καθώς επίσης και αρκετοί περιβαντολογικοί παράγοντες όπως η διατροφή, το κάπνισμα, τα μη στεροειδή και αντι-φλεγμονώδη φάρμακα και το stress έχουν ενοχοποιηθεί.
Η νόσος μπορεί να προσβάλλει οποιοδήποτε σημείο του εντερικού σωλήνα, αλλά συνήθως εντοπίζεται σε τμήματα του λεπτού εντέρου και το κόλον (τμήμα παχέος εντέρου),. Εμφανίζεται κυρίως σε νεαρές ηλικίες και χαρακτηρίζεται από περιόδους ύφεσης και περιόδους έξαρσης των συμπτωμάτων και της φλεγμονής. Τέλος μπορεί να οδηγήσει σε μία ή περισσότερες επιπλοκές όπως απόφραξη, συρίγγια, στένωση, διάτρηση , έλκη, τα οποία χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής.
Οι εκδηλώσεις τις νόσου περιλαμβάνουν:
Γαστρεντερικά συμπτώματα: (κοιλιακός πόνος, διάρροια, αίμα στα κόπρανα, πυρετός, εύκολη κόπωση, μειωμένη όρεξη και απώλεια βάρους )
Εξωεντερικές εκδηλώσεις ( επιπλοκές στις αρθρώσεις, στο δέρμα, στα μάτια ηπατικές.)
Καθώς η νόσος προσβάλλει τμήματα του λεπτού εντέρου όπου εκεί πραγματοποιείται η απορρόφηση σχεδόν όλων των θρεπτικών συστατικών , στους ασθενείς αυτούς παρατηρείται δυσαπορρόφηση σε αυτά. Πιο συχνές διατροφικές ανεπάρκειες που εντοπίζονται είναι πρωτεΐνοθερμιδικές, σε ασβέστιο, σίδηρο, ψευδάργυρο, μαγνήσιο, φυλλικό οξύ, βιταμίνες Β6 & Β12 και σε όλες τις λιποδιαλυτές βιταμίνες ( κυρίως Α και D).
Διατροφική φροντίδα
Ένας μεγάλος αριθμός ασθενών πιθανόν να χρειαστεί κάποια χρονική περίοδο διατροφική υποστήριξη με τεχνητή σίτιση ( εντερική/παρεντερική διατροφή) . Γενικά, πολλοί ασθενείς θεωρούν ότι ορισμένα τρόφιμα επιδεινώνουν τα συμπτώματα τους με αποτέλεσμα να αποκλείουν πολλά από αυτά, από το καθημερινό τους διαιτολόγιο. Κατά την περίοδο ύφεσης οι ασθενείς πρέπει να καταναλώνουν όσο το δυνατόν μια φυσιολογική ελεύθερη δίαιτα.
Η διατροφική φροντίδα πρέπει να είναι εξατομικευμένη, δηλαδή να προσαρμόζεται ανάλογα τις εκάστοτε ανάγκες , λαμβάνοντας υπόψιν αν η νόσος είναι σε έξαρση ή ύφεση, το σημείο προσβολής της νόσου, την κατάσταση του ασθενούς, τυχόν επιπλοκές που έχουν παρουσιαστεί, δυσαπορρόφηση καθώς και τη φαρμακευτική αγωγή που ακολουθείται.
Πιο αναλυτικά:
Ασθενείς που λαμβάνουν κορτικοστεροειδή πρέπει να μειώσουν το νάτριο και τα σάκχαρα στη διατροφή τους , να δώσουν έμφαση σε ασβέστιο και βιταμίνη D καθώς και στην πρόσληψη πρωτεΐνης.
Αν ο πάσχοντας έχει δυσανεξία στη λακτόζη πρέπει να περιοριστούν το γάλα και τα παράγωγα του.
Επί παρουσία στενώσεων, διαρροιών ή μετεωρισμού πρέπει να ακολουθείται δίαιτα χαμηλού υπολείμματος (αποφυγή φρούτων, λαχανικών, οσπρίων, σπόρων, ξηρών καρπών δημητριακών ολικής άλεσης )
Αν υπάρχει διάρροια τα οινοπνευματώδη ποτά και τα ροφήματα που περιέχουν καφεΐνη πρέπει να αποφεύγονται καθώς διεγείρουν το έντερο.
Σε περίπτωση στεατόρροιας (δυσαπορρόφηση λίπους που προκύπτει μετά από εκτομή του τελικού ειλεού) πρέπει να ακολουθείται δίαιτα με χαμηλό ποσοστό λίπους και φτωχή σε τρόφιμα που περιέχουν οξαλικά (πχ φιστίκια, σοκολάτες, τσάι)
Η διακοπή καπνίσματος είναι επιτακτική καθώς έχει συσχετιστεί με αυξημένη πιθανότητα για υποτροπές.
Τέλος, τα διατροφικά συµπληρώµατα είναι κάποιες φορές απαραίτητα όταν η κάλυψη των αναγκών δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσω της διατροφής.
Όλα τα συμπληρώματα πρέπει να χορηγούνται υπό ιατρική/διαιτολογική συμβουλή.
