Ο λιναρόσπορος (Linum usitatissimum, L.) είναι ένας καρπός με πλούσια διατροφική και θρεπτική αξία, ιδιότητες και οφέλη στην υγεία. Οι σπόροι του λιναριού περιέχουν λιγνάνες, μια κατηγορία φυτοοιστρογόνων, που μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού, ιδιαίτερα στις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Η προσ
τατευτική τους δράση φαίνεται ότι αυξάνεται όσο μικρότερη είναι η ηλικία που αρχίζει η κατανάλωση τους., Επίσης φαίνεται ότι μπορούν να δράσουν προστατευτικά απέναντι σε άλλες μορφές καρκίνου, όπως ο καρκίνος του προστάτη και του παχέος εντέρου.
Ο λιναρόσπορος και το λινέλαιο συμβάλουν επίσης:
-
Στην ανακούφιση από την ρευματοειδή αρθρίτιδα
-
Στην μείωση των αυξημένων λιπιδίων του αίματος, όπως η χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια.
-
Στην μείωση του χρόνου αποκατάστασης των καταπονημένων μυών μετά την άσκηση.
-
Στην αύξηση της παραγωγής ενέργειας και αντοχής του σώματος.
-
Στη θεραπεία του εκζέματος, της ψωρίασης και της πιτυρίδας
-
Στη μείωση της αρτηριακής πίεσης σε υπερτασικούς ανθρώπους.
-
Στη σταθεροποίηση του σακχάρου στο αίμα
-
Στη μείωση της απώλειας οστικής μάζας
Αν και σήμερα στην πράξη πολύ λίγο χρησιμοποιείται ο λιναρόσπορος για θεραπευτικούς σκοπούς, κατά το παρελθόν η χρήση του ήταν αρκετά διαδεδομένη. Η λαϊκή ιατρική, η οποία ανέδειξε πρώτη ως ένα βαθμό τις φαρμακευτικές ιδιότητες του λιναρόσπορου, σήμερα ενισχύεται από τη σύγχρονη ιατρική, καθώς και από τη διατροφική έρευνα και αναδεικνύεται ο λιναρόσπορος και τα προϊόντα του ως πολύτιμα διατροφικά-φαρμακευτικά προϊόντα που δικαιώνουν την αρχή του Ιπποκράτη: Η τροφή σου το φάρμακό σου και το φάρμακό σου η τροφή σου.
Αν κατά την εξαγωγή του λιναρόσπορου, η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή, μπορεί ορισμένα συστατικά του να υποστούν υποβάθμιση με αποτέλεσμα να μην περιέχει τη ίδια ποσότητα σε λιγνάνες όπως βρίσκονται στους σπόρους του λιναριού. Το λινέλαιο είναι εύκολο στη χρήση του και η περιεκτικότητά του σε ω-3 είναι πολύ υψηλή. Το καθαρό λινέλαιο μπορεί να προστεθεί σε φαγητά και ειδικά στις σαλάτες ή να το προσθέτουμε στα σάντουιτς. Αντέχει θερμοκρασίες μέχρι 176 °C για 2 ώρες. Είναι όμως προϊόν το οποίο εκτός ψυγείου, οξειδώνεται και ταγγίζει πολύ γρήγορα και έχει μια δυσάρεστη οσμή. Ακόμη και όταν διατηρείται υπό ψυχρές συνθήκες, έχει μια διάρκεια ζωής μόνο μερικών εβδομάδων. Το λινέλαιο που έχει δυσάρεστη οσμή θα πρέπει να απορρίπτεται.
Όπως αναφέραμε παραπάνω, ο λιναρόσπορος ξεχωρίζει για την υψηλή περιεκτικότητά του σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και για αυτό μπορεί να καταναλώνεται από άτομα που έχουν αλλεργία στα θαλασσινά ή δεν καταναλώνουν καθόλου ψαρικά.
Λινέλαιο περιέχει επίσης μια σειρά από βιταμίνες (Β1, Β2, C, Ε, καροτένιο), ωμέγα-6 και ωμέγα-9 απαραίτητα λιπαρά οξέα, ψευδάργυρο, σίδηρο και ιχνοστοιχεία, όπως μαγνήσιο, φώσφορο, κάλιο και ασβέστιο.
Ο λιναρόσπορος έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο, ενώ δεν περιέχει γλουτένη, με αποτέλεσμα το αλεύρι που παράγεται από αυτό να είναι πιο εύπεπτο και ιδιαίτερα κατάλληλο για άτομα με γαστρεντερικά προβλήματα. Στα σουπερμάρκετ και στα καταστήματα υγιεινής και βιολογικής διατροφής, μπορείτε να προμηθευτείτε έτοιμο αλεύρι από λιναρόσπορο.
O λιναρόσπορος κυκλοφορεί στην ελληνική αγορά σε διάφορους τύπους: π.χ. σκούρος ο οποίος δεν έχει υποστεί καμιά επεξεργασία και είναι πολύ θρεπτικός, και αποφλοιωμένος ο οποίος έχει ανοιχτό ξανθό χρώμα και γενετικά τροποποιημένος, που είναι πορτοκαλοκόκκινος.
Μουλιάστε αποβραδίς τους σπόρους σε νερό, έτσι ώστε το κέλυφός τους να μαλακώσει, και ανακατέψτε τους με δημητριακά πρωινού, νιφάδες βρώμης, γιαούρτι ή φάτε τους σκέτους με λίγο μέλι.
Δεν υπάρχει συνιστώμενη δόση για το λινέλαιο. Η ημερήσια δόση εξαρτάται από διάφορους παράγοντες και θα πρέπει να καθορίζεται σε συνεννόηση με το γιατρό σας. Λιναρόσπορο ή λινέλαιο: 1-2 κουταλιές της σούπας την ημέρα, ή 1-2 κάψουλες ημερησίως. Το Λινέλαιο περιέχει περίπου 7 γραμμάρια ALA (α-λινολενικό οξύ) ανά 15 mL (1 κουταλιά) και περιέχει περίπου 130 θερμίδες. Όταν λαμβάνεται σε λογικές δόσεις, το λινέλαιο είναι απίθανο να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες. Εάν καταναλώσετε περισσότερο από 30 γραμμάρια λινέλαιου (περίπου δύο κουταλιές της σούπας την ημέρα), μπορεί να παρουσιαστεί διάρροια ή μαλακά κόπρανα. Υπάρχει περίπτωση επίσης ορισμένα άτομα να είναι αλλεργικά στο λιναρόσπορο (κνησμό, εξάνθημα, οίδημα, δυσκολία αναπνοής ή κατάποσης). Προσοχή επίσης στις υψηλές δόσεις σε άτομα με αιμορροφιλία ή άλλη αιμορραγική διαταραχή.
Βιβλιογραφία:
“Flax – A Healthy Food”. Flax Council of Canada. Retrieved 2008-01-24.
Diane H. Morris. “Flax – A Smart Choice” (PDF). New Flax Facts. Flax Council of Canada.
“Flaxseed Oil”. University of Maryland Medical Center. April 2002. Retrieved 2006-11-12.
“Flax Seed Oil Capsules”. Flax Seed Oil. Retrieved 2008-01-24.
“Flax Seed Oil”. Busy Women’s Fitness. Retrieved 2008-01-24.
“A Danish Expert Finds Flaxseed and Other Plant Oils Simply Better than Fish and Krill”. Fatty Acids Hub. Retrieved 2011-04-01.
“Grain Information”. Retrieved 2013-01-29.
“Oxidative stability of flaxseed lipids during baking”. Retrieved 2013-01-29.
Muir, Alister D. (2003). Flax, The genus Linum, p. 298. Taylor & Francis Ltd. ISBN 0-415-30807-0.
Angerer P, von Schacky C. n-3 polyunsaturated fatty acids and the cardiovascular system. Curr Opin Lipidol. 2000;11(1):57-63.
Barceló-Coblijn G, Murphy EJ, Othman R, Moghadasian MH, Kashour T, Friel JK. Flaxseed oil and fish-oil capsule consumption alters human red blood cell n-3 fatty acid composition: a multiple-dosing trial comparing 2 sources of n-3 fatty acid. Am J Clin Nutr. 2008 Sep;88(3):801-9.
Bassett CM, Rodriguez-Leyva D, Pierce GN. Experimental and clinical research findings on the cardiovascular benefits of consuming flaxseed. Appl Physiol Nutr Metab. 2009;34(5):965-74.
Duda MK, O’Shea KM, Tintinu A, Xu W, Khairallah RJ, Barrows BR, et al. Fish oil, but not flaxseed oil, decreases inflammation and prevents pressure overload-induced cardiac dysfunction. Cardiovasc Res. 2009 Feb 1;81(2):319-27.
Goldberg RJ, Katz J. A meta-analysis of the analgesic effects of omega-3 polyunsaturated fatty acid supplementation for inflammatory joint pain. Pain. 2007 Feb 28.
Hooper L, Thompson R, Harrison R et al. Omega 3 fatty acids for prevention and treatment of cardiovascular disease. Cochrane Database Syst Rev. 2004;CD003177.
Pruthi S, Thompson SL, Novotny PJ, Barton DL, Kottschade LA, Tan AD, Sloan JA, Loprinzi CL. Pilot evaluation of flaxseed for the management of hot flashes. J Soc Integr Oncol. 2007 Summer;5(3):106-12.
Truan JS, Chen JM, Thompson Lu. Flaxseed oil reduces the growth of human breast tumors (MCF-7) at high levels of circulating estrogen. Mol Nutr Food Res. 2010;54(10):1414-21.
