Σε μελέτη με χιλιάδες εθελοντές διαπίστωσαν πως η καθιστική ζωή σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο θανάτου. Επιπλέον, όσο περισσότερο κάθονταν οι εθελοντές, τόσο περισσότερο κινδύνευαν να πεθάνουν. Και αυτό ήταν ανεξάρτητο από το αν φρόντιζαν να γυμνάζονται στον ελεύθερο χρόνο τους ή όχι.
Όσον αφορά τις αιτίες του πρόωρου θανάτου, αυτές συμπεριλάμβαναν:
* Τον καρκίνο
* Τα καρδιαγγειακά νοσήματα (εμφράγματα και εγκεφαλικά)
* Τον διαβήτη
* Τη νεφρική νόσο
* Τον αυτοκτονικό ιδεασμό
* Την χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
* Την πνευμονίτιδα
* Την ηπατοπάθεια, το πεπτικό έλκος και άλλα νοσήματα του πεπτικού
* Τη νόσο του Πάρκινσον
* Τη νόσο Αλτσχάιμερ
* Διάφορες νευρολογικές παθήσεις
* Τη θνησιμότητα από μυοσκελετικά προβλήματα
“Το μήνυμα της μελέτης μας είναι απλό: πρέπει να κινούμαστε περισσότερο», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Alpa V. Patel. “Όσο λιγότερο κάθεται κανείς, τόσο το καλύτερο».
Και συνέχισε: “Πολύ σημαντικά είναι επίσης τα συχνά διαλείμματα. Αν κάποιος διακόψει ένα δίωρο ακινησίας με δύο λεπτά ορθοστασίας, θα βελτιωθεί το σάκχαρο, η χοληστερόλη και η πίεσή του».
Η κυρία Patel είναι επιδημιολόγος του καρκίνου και στρατηγική διευθύντρια της Μελέτης Πρόληψης του Καρκίνου CPS3 στην Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου (ACS).
Πως διεξήχθη η μελέτη
Για να διερευνήσουν τη σχέση ανάμεσα στην καθιστική ζωή και τη θνησιμότητα, η κυρία Patel και οι συνεργάτες της εξέτασαν στοιχεία από 127.554 άνδρες και γυναίκες.
Οι εθελοντές αυτοί είχαν μέση ηλικία 57 ετών όταν είχε αρχίσει η μελέτη και δεν έπασχαν από σοβαρά προβλήματα υγείας. Οι ερευνητές τους παρακολούθησαν επί 21 χρόνια, χρονικό διάστημα κατά το οποίο οι 48.784 είχαν χάσει τη ζωή τους.
Όσοι από αυτούς περνούσαν καθημερινά τουλάχιστον έξι ώρες καθισμένοι, είχαν 19% περισσότερες πιθανότητες να έχουν χάσει τη ζωή τους, σε σύγκριση με όσους κάθονταν λιγότερες από 3 ώρες την ημέρα.
Είχαν επίσης περισσότερες πιθανότητες να χάσουν τη ζωή τους από κάποια από τις 14 προαναφερθείσες ασθένειες, με την αύξηση του κινδύνου να διαφοροποιείται ανάλογα με τη νόσο. Έτσι, κυμαινόταν από 10% για τον καρκίνο έως 60% για τα μυοσκελετικά προβλήματα, κατά την κυρία Patel.
Τα ευρήματα αυτά δεν αποδεικνύουν σχέση αιτίας-αποτελέσματος, δηλαδή δεν σημαίνουν ότι η καθιστική ζωή ήταν αιτία θανάτου, λένε οι ερευνητές. Υποδηλώνουν όμως ότι καθόμαστε πολύ περισσότερο απ’ όσο πρέπει. Μάλιστα στην τρίτη ηλικία, όταν πια αρχίζουν πολλά χρόνια προβλήματα υγείας, καθόμαστε ακόμα περισσότερο.
Προγενέστερες μελέτες έχουν υπολόγισε ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι περνούν καθισμένοι το 90% (και) του μη-εργασιακού χρόνου τους. Περισσότερο από το μισό του ελεύθερου χρόνου τους το περνούν βλέποντας τηλεόραση ή μπροστά στο κομπιούτερ.
Πολλοί παράγοντες
Γιατί όμως είναι τόσο ανθυγιεινή η καθιστική ζωή; Συγκεκριμένη απάντηση ως φαίνεται δεν υπάρχει, σύμφωνα με τους ειδικούς. Το πιθανότερο είναι πως παίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες.
Είναι πιθανό, λ.χ., όσοι διάγουν καθιστική ζωή να υιοθετούν και άλλες ανθυγιεινές συνήθειες, όπως το τσιμπολόγημα, λέει η κυρία Patel.
Επιπλέον, η πολύωρη ακινησία σχετίζεται με αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων, σακχάρου και ινσουλίνης στο αίμα. Σχετίζεται επίσης με αυξημένη αρτηριακή πίεση, αλλά και με τη φλεγμονή που προκαλείται από την παχυσαρκία.
Οι συνέπειες αυτές πιθανώς εξηγούν τη συσχέτισή της με την καρδιοπάθεια, την ηπατοπάθεια, τη νεφροπάθεια, τον καρκίνο και τον διαβήτη.
Λιγότερο σαφείς είναι οι πιθανές εξηγήσεις για το πώς συσχετίζεται η καθιστική ζωή με το Πάρκινσον, το Αλτσχάιμερ και τις άλλες παθήσεις.
Οι λύσεις
Αν και απαιτούνται περισσότερες μελέτες για να εξακριβωθεί γιατί η καθιστική ζωή οδηγεί στον πρόωρο θάνατο, το τι πρέπει να κάνουμε είναι ξεκάθαρο.
“Σηκωθείτε, τεντωθείτε, περπατήστε μέσα στο χώρο – και να τα επαναλαμβάνετε όλ’ αυτά πολύ συχνά», συνιστά ο Dr. David Katz, διευθυντής του Κέντρου Προληπτικής Έρευνας Griffin του Πανεπιστημίου Γέιλ, ο οποίος δεν συμμετείχε στη νέα μελέτη.
Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στο τεύχος Ιουνίου της ιατρικής επιθεώρησης American Journal of Epidemiology.
