Η κατανάλωση καφέ έχει συνδεθεί στο πλαίσιο επιστημονικών μελετών με ποικίλες θετικές εκβάσεις για την υγεία, όπως η πρόληψη του διαβήτη τύπου 2, του εγκεφαλικού και των παθήσεων του συκωτιού, καθώς και η τόνωση του μεταβολικού ρυθμού και η αύξηση του προσδόκιμου ζωής.
Τα οφέλη του δημοφιλούς ροφήματος θεωρείται ότι οφείλονται κυρίως στην καφεΐνη και δευτερευόντως στις αντιοξειδωτικές ουσίες που μας παρέχει.
Καφεΐνη & υγεία καρδιάς
Σύμφωνα με μια νέα γερμανική επιστημονική μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση PLOS Biology, η καφεΐνη του καφέ έχει σημαντικά οφέλη και για το καρδιαγγειακό σύστημα. Μάλιστα, στη μελέτη αυτή οι ερευνητές παρουσιάζουν τους ακριβείς μηχανισμούς που καθοδηγούν τις ευεργετικές επιδράσεις της διεγερτικής ουσίας στην καρδιά.
Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, η καφεΐνη προωθεί τη μεταφορά μιας ιδιαίτερα χρήσιμης ρυθμιστικής πρωτεΐνης (p27) στα μιτοχόνδρια, τα μικροσκοπικά “εργοστάσια» παραγωγής ενέργειας των κυττάρων, βελτιώνοντας έτσι τη λειτουργία τους και θωρακίζοντας τα κύτταρα του καρδιαγγειακού συστήματος ενάντια στη φθορά.
Η ιδανική ποσότητα καφεΐνης για να προκύψουν τα επιθυμητά οφέλη για την καρδιά, σημειώνουν οι ερευνητές, αντιστοιχεί περίπου σε τέσσερα φλιτζάνια καφέ.
Η p27 εντοπίστηκε στα μιτοχόνδρια όλων των βασικών τύπων κυττάρων της καρδιάς και μάλιστα στα κύτταρα αυτά η πρωτεΐνη φάνηκε να προωθεί τη “μετανάστευση», όπως λέγεται, των κυττάρων του ενδοθηλίου (διαδικασία απαραίτητη για τη δημιουργία νέων ιστών κατά την ανάπτυξη του εμβρύου, την επούλωση των πληγών, την απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος κ.ά.), να προστατεύει τα κύτταρα του καρδιακού μυός από τον θάνατο και να ενεργοποιεί τη διαδικασία μετατροπής των ινοβλαστών (κυττάρων που συνθέτουν στη συνέχεια διάφορους τύπους ιστού) σε κύτταρα που περιέχουν μυϊκές ίνες. Οι διεργασίες αυτές, σημειώνουν οι ερευνητές, παίζουν ρόλο-κλειδί στην ανάπλαση και την ανάρρωση των μυών της καρδιάς μετά από ένα έμφραγμα του μυοκαρδίου. Η καφεΐνη ήταν αυτή που εκκίνησε τις παραπάνω αλυσιδωτές ευεργετικές επιδράσεις, καθώς ενεργοποίησε τη μετακίνηση της p27 εντός των μιτοχονδρίων.
Πειράματα που διεξήγαγαν οι ερευνητές σε ποντίκια έδειξαν ότι η καφεΐνη λειτούργησε προστατευτικά και για την καρδιά προδιαβητικών, παχύσαρκων ή ηλικιωμένων πειραματόζωων με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Παλαιότερες μελέτες από την ίδια ερευνητική ομάδα είχαν υποδείξει ότι η καφεΐνη μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία των κυττάρων του ενδοθηλίου, δηλαδή των κυττάρων που επενδύουν εσωτερικά τα αιμοφόρα αγγεία, και ότι η επίδραση αυτή εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις διεργασίες που επιτελούν τα μιτοχόνδρια.
“Τα ευρήματα της μελέτης μας υποδεικνύουν έναν νέο μηχανισμό δράσης της καφεΐνης» αναφέρει σχετικά η Τζούντιθ Χαίντελερ από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστήμιο Χάινριχ-Χάινε στο Ντίσελντορφ “και ο μηχανισμός αυτός προωθεί την προστασία και την αποκατάσταση των μυών της καρδιάς μέσω της δράσης της πρωτεΐνης p27». Βάσει των νέων ευρημάτων, προσθέτει η Χαίντελερ, η κατανάλωση καφέ ή άλλων καφεϊνούχων προϊόντων θα έπρεπε ενδεχομένως να εντάσσεται στις διατροφικές συστάσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση της καρδιαγγειακής λειτουργίας.
Να σημειωθεί ότι ένα φλιτζάνι καφέ περιέχει κατά μέσο όρο 75-100 mg καφεΐνης. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίµων (EFSA), απολύτως ασφαλής για τον μέσο ενήλικα θεωρείται η πρόσληψη έως και 400 mg καφεΐνης ημερησίως, επομένως η προτεινόμενη στη μελέτη κατανάλωση τεσσάρων φλιτζανιών καφέ βρίσκεται εντός των επιτρεπόμενων ορίων.
