Μια ψυχολόγος εξηγεί γιατί το καθάρισμα βοηθάει ορισμένους ανθρώπους να νιώθουν λιγότερο στρες.
Για έναν συγκεκριμένο τύπο ανθρώπων, το να ρίξουν ένα σφουγγάρισμα στην κουζίνα μοιάζει να έχει παρόμοια καθησυχαστική επίδραση με τον διαλογισμό. Ένα πεντακάθαρο σπίτι -ιδίως μετά από μια δύσκολη, κουραστική μέρα- προσωρινά μπορεί να απαλύνει τα προβλήματα που τους απασχολούν.
Αν είσαι από αυτούς τους ανθρώπους, υπάρχουν μερικές εξηγήσεις γιατί η καθαριότητα σημαίνει για σένα λιγότερο άγχος, λέει η Darby Saxbe, αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας. “Το καθάρισμα δίνει στους ανθρώπους μια αίσθηση κυριαρχίας και ελέγχου στο περιβάλλον», λέει. “Η ζωή είναι γεμάτη αβεβαιότητα και πολλές καταστάσεις δεν είναι στο χέρι μας, αλλά τουλάχιστον μπορούμε να επιβάλουμε τη βούλησή μας στον χώρο που ζούμε. Η ακαταστασία μπορεί επίσης να δημιουργεί οπτική περίσπαση και να υπενθυμίζει με εκνευριστικό τρόπο όσα δεν έχουμε κάνει».
Από πρακτικής άποψης, επίσης, σε πολλούς αρέσει η αίσθηση του να ξέρουν ότι μπορούν να βρουν τα πράγματα που χρειάζονται εύκολα. Είναι εκνευριστικό να μένεις σε έναν ακατάστατο χώρο όπου δυσκολεύεσαι να βρεις τα χρήσιμα αντικείμενα, λέει. Η έρευνά της δείχνει επίσης ότι οι γυναίκες που βρίσκουν το περιβάλλον του σπιτιού τους αγχωτικό αισθάνονται μεγαλύτερη θλίψη μέσα στη μέρα, ενώ όσες το βρίσκουν αναζωογονητικό αισθάνονται λιγότερη.
Όταν δεν έχουμε τον έλεγχο -ή αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα ως χαοτικά και απρόβλεπτα-, μπορεί να βιώσουμε άγχος. Από εξελικτική σκοπιά, ο στόχος αυτής της παρόρμησης είναι να μας βοηθήσει, λέει ο Lang: “Μας πιέζει να πάρουμε μέτρα προστασίας και να προσπαθήσουμε να ελέγξουμε το περιβάλλον μας, ώστε να μην υπάρχει κάτι που δυνητικά θα μπορούσε να μας βλάψει».
Όμως υπάρχουν και άλλοι παράγοντες: “Αν υπάρχει τάξη στο σπίτι ή στο περιβάλλον, μπορεί να νιώθουμε ασφαλείς και ότι μπορούμε να κινηθούμε στον χώρο», λέει η Lang, κάτι που θα μπορούσε να εξηγήσει τη θετική επίδραση στο άγχος. Όταν καθαρίζεις, κινείσαι και φέρεσαι με προβλέψιμους και συχνά επαναληπτικούς τρόπους. Αυτό από μόνο του “μπορεί να είναι ένας γνωστικός μηχανισμός που μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν το άγχος», λέει. Σε μια μελέτη, ο Lang διαπίστωσε ότι άνθρωποι που είχαν άγχος για κάποια δημόσια ομιλία, περνούσαν το πανί με το οποίο καθάριζαν ένα αντικείμενο περισσότερες φορές από εκείνους που δεν είχαν άγχος.
Σε ακραίες περιπτώσεις, όμως, η σχέση ενός ανθρώπου με το καθάρισμα μπορεί να υποδηλώνει κάποιο υποβόσκον πρόβλημα. Η μικροβιοφοβία ή ο φόβος μόλυνσης, η εμμονή με τη συμμετρία και την τάξη, το υπερβολικό καθάρισμα και η διάταξη των αντικειμένων με συγκεκριμένο, ακριβή τρόπο για παράδειγμα, μπορεί να είναι -για παράδειγμα- συμπτώματα ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής, σύμφωνα με τοΕθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας. Από την άλλη, όσοι νιώθουν τελείως άνετα να μένουν μες στη βρομιά, μπορεί να έχουν μειωμένη δραστηριότητα στον νησιωτικό φλοιό και στην αμυγδαλή του εγκεφάλου, σύμφωνα με έρευνες.
Αλλά, αν απλώς το συγύρισμα σε κάνει να νιώθεις καλύτερα μετά από μια δύσκολη μέρα, δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να ανοίγεις την ηλεκτρική, όταν έχεις όρεξη.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο tonic.vice.com.
Πηγή: vice.com
