Θα μπορούσατε να γεμίσετε πολλές σελίδες προσπαθώντας να αποφασίσετε τις καλύτερες φράσεις του Χόρχε Λουίς Μπόρχες. Η οξύτητα του πνεύματος και της γοητείας του μας αφήνουν με θαυμαστές σκέψεις οι οποίες μας ενθουσιάζουν όταν υποκύπτουμε στον πειρασμό να τον διαβάσουμε.
Το ίδιο το όνομα του Αργεντινού είναι μοναδικό και ιδιόμορφο: Χόρχε Φρανσίσκο Ισιδόρο Λουίς Μπόρχες Ασεβέδο. Γεννήθηκε σχεδόν την ίδια στιγμή με τον 20ο αιώνα στο Μπουένος Άιρες. Το πιο ενδιαφέρον σχετικά με την άφθονη εργασία του είναι η αντίσταση του σε κάθε ταξινόμηση. Ο Μπόρχες είναι ο Μπόρχες. Δεν υπάρχουν σχολεία ή θεωρίες που να τον περιέχουν εντελώς.
“Υπάρχουν ήττες που αξίζουν περισσότερο από την νίκη.» Χόρχε Λουίς Μπόρχες
Ένα από τα μεγαλύτερα αινίγματα του λογοτεχνικού κόσμου είναι πως αν και ο Μπόρχες διαβάζεται και έχει αγαπηθεί σε όλο τον κόσμο δεν έχει κερδίσει βραβείο νόμπελ. Ωστόσο, το όνομα του είναι πάντα ανάμεσα στη λίστα των αγαπημένων. Λέγεται πως αυτό έγινε λόγω της πολιτικής του θέσης που τον καταχώρησε ως συντηρητικό από πολύ κόσμο.
Με μια λογοτεχνική αυστηρή έννοια λίγοι έχουν φτάσει την οικουμενικότητα των ιδεών, την τελειότητα της γλώσσας και την πρωτοτυπία των επιχειρημάτων που έχει ο Μπόρχες. Για να μην αναφέρουμε την ποίηση του που πάντα είναι σε υψηλή θέση. Ως αφιέρωμα στον συγγραφέα και ως μια μικρή ομάδα αναγνωστών, συμπεριλάβαμε πέντε συναρπαστικές φράσεις του Χόρχε Λουίς Μπόρχες.
1) Ο χρόνος, ένα επαναλαμβανόμενο θέμα του Μπόρχες
Ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες κάνει τον χρόνο ένα από τις πρώτες ύλες της δουλειάς του. Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον παρατάσσονται πριν από αυτόν και έχουν εμπνεύσει τη θαυμαστή φράση “Το μέλλον είναι τόσο αμετάκλητο όσο και το άκαμπτο παρελθόν. Δεν υπάρχει τίποτα που δεν είναι σιωπηλό γράμμα σε αυτή την αδιαμφισβήτητη αιώνια γραφή της οποίας το βιβλίο είναι ο χρόνος».
Ο Μπόρχες ορίζει τον χρόνο ως βιβλίο στο οποίο κάθε σελίδα συνεχίζει την προηγούμενη και καθορίζει την επόμενη. Το παρόν δεν είναι μέσα σε αυτό, τουλάχιστον όχι όπως πολλοί το βλέπουν. Είμαστε παρελθόν κινούμενοι προς ένα μέλλον που είναι ήδη οριοθετημένο από το παρελθόν.
2) Η ανωνυμία στην οποία θα φτάσουμε
Αν υπάρχει ένα πράγμα που χαρακτηρίζει τον Μπόρχες είναι το ωραίο και έξυπνο χιούμορ του. Έκανε την ειρωνεία τέχνη. Αυτό αντικατοπτρίζεται στην όμορφη και ισχυρή πρόταση “Όλοι κατευθυνόμαστε προς την ανωνυμία, μόνο που η μετριότητα αυτή φτάνει λίγο νωρίτερα».
Στην πραγματικότητα, όλοι κατευθυνόμαστε προς τη λήθη. Για κάθε κατόρθωμα που πραγματοποιείται ο χρόνος σβήνει το όνομα του δημιουργού του. Αυτοί που δεν κάνουν υπερβατικές ενέργειες ή έργα θα ξεχάσουν νωρίτερα. Αλλά ούτε οι άλλοι γλιτώνουν: ανεξάρτητα από το πόσο μεγάλο είναι το κατόρθωμα, πάντα υπάρχει κάποιος που θα έρθει για να το κάνει καλύτερα.
3) Δημοκρατία και στατιστική
Αυτή είναι η πιο κλασσική φράση του Μπόρχες σχετικά με την πολιτική: “Για εμένα η δημοκρατία είναι μια κατάχρηση της στατιστικής. Και εκτός αυτού δεν νομίζω πως έχει κάποια αξία. Νομίζετε πως για να λύσετε ένα μαθηματικό ή αισθητικό πρόβλημα πρέπει να συμβουλευτείτε την πλειοψηφία των ανθρώπων;»
Με αυτή τη συνήθη αίσθηση του χιούμορ, ο Μπόρχες μας μιλά για την εύθραυστη διατήρηση της Δημοκρατίας: Η θέληση της πλειοψηφίας. Αντανακλά μια άβολη αλήθεια: Η πλειοψηφία δεν πρέπει να έχει, καταρχήν , παραπάνω λόγο από την μειονότητα. Πρόκειται απλά για θέμα στατιστικής που επιβάλλεται.
“Δεν πρέπει να συγχέουμε την αλήθεια με τη γνώμη της πλειοψηφίας». -Jean Cocteau
4) Ρευστή μνήμη
Ο Μπόρχες μας υπενθυμίζει πως η μνήμη είναι μια δυναμική πραγματικότητα, μεταλλαγμένη και ανακριβής . Όπως έχει δείξει η επιστήμη, θυμόμαστε αυτό που θέλουμε, με τον τρόπο που θέλουμε. Η μνήμη δεν ισχύει για τα γεγονότα.
Όλα αυτά αντικατοπτρίζονται σε μια από τις φράσεις του Μπόρχες: “είμαστε η μνήμη μας, είμαστε αυτό το χιμαιρικό μουσείο ασταθών μορφών, αυτός ο σωρός από σπασμένους καθρέφτες». Μας δείχνει πως η μνήμη είναι ένα πάζλ , που πάντα χρειάζεται πολλά κομμάτια και δεν σταματά να είναι μαγική.
5) Πόσο μακριά φτάνεις ταξιδεύοντας μόνος σου
Το να ταξιδεύεις μόνος, όχι με την κυριολεκτική έννοια, αλλά με τη μεταφορική κάνει τον δρόμο να χάνει το νόημα. Σε αυτό ο Μπόρχες δίνει έμφαση εδώ: “Αν ξεκινούσα ένα ταξίδι μόνος, θα ξόδευα την ζωή μου κάνοντας κύκλους… και θα έφτανα σε ένα τελωνείο, σε ένα αεροδρόμιο, πιθανώς να έφτανα στην Ezeiza αλλά δε θα πήγαινα πέρα από αυτή.»
Είναι σαν μας λέει πως ένα μοναχικό ταξίδι είναι ένας τρόπος για να μην φτάσουμε πουθενά. Είναι μόνο η μετάβαση, το ενδιάμεσο σημείο, αλλά όχι ο στόχος. Ταξιδεύοντας μόνος περιπλανιέσαι χωρίς νόημα και δεν τελειώνεις ποτέ.
Ο Χόρχε Λούις Μπόρχες ήταν ένα από τα προνομιούχα μυαλά του σύγχρονου κόσμου. Οι προβληματισμοί και η σαφής κλίση του για την αλήθεια μας έχουν αφήσει μια κληρονομιά. Μια κληρονομιά που σίγουρα, παρά το γεγονός ότι ο χρόνος έχει περάσει, εξακολουθούμε να μην ολοκληρώνουμε την αξιολόγηση της με το κατάλληλο μέτρο. Ο Μπόρχες είναι από αυτούς τους συγγραφείς που πάντα αξίζει να έχετε κοντά σας.
ΠΗΓΗ: www.awakengr.com , exploringyourmind.com
