γράφει η Κυριακή Απέργη, διαιτολόγος- διατροφολόγος
Αυτή η εποχή που μυρίζει ανθισμένες νεραντζιές, μαστίχα και μαχλέπι. Το Πάσχα είναι μια γιορτή στην καρδιά της άνοιξης. Όλες οι γιορτές και οι κοινωνικές εκδηλώσεις αποτελούν μια ευκαιρία να “ξεφύγουμε» για να “διασκεδάσουμε». Για κάποιους αυτό σημαίνει ότι θα κάνουν κάτι το διαφορετικό, που θα τους ξεκουράσει από την ρουτίνα της καθημερινότητας και θα τους βοηθήσει να “γεμίσουν» τις μπαταρίες τους. Για κάποιους άλλους, η “διασκέδαση» είναι συνυφασμένη με την “παρεκτροπή» και αυτή η “παρεκτροπή» συνοδεύεται με “τύψεις», που οδηγούν συχνά στην υποτροπή. Αυτό ισχύει και στο κομμάτι της διατροφής.
Πολλές φορές θεωρούμε ότι φροντίζουμε σωστά την διατροφή μας, μόνο όταν τρεφόμαστε σαν να είμαστε “κλεισμένοι σε μια γυάλα». Μάλιστα, μπορεί να επιθυμούμε και να προσπαθούμε να βάλουμε σε αυτή την “γυάλα» το περιβάλλον μας ή την γιορτή, βλέπε τσουρέκι χωρίς ζάχαρη, με αλεύρι ολικής κτλ. Όταν όμως αναγκαστούμε να βγούμε ή μας βγάζουν από την “γυάλα» μας, τόσο η στέρηση, όσο και το ένστικτο της επιβίωσης θα μας ωθήσουν στην υπερβολή.
Η σκέψη “άσπρο- μαύρο» ή “όλα ή τίποτα», με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγήσει στην κατάρρευση.
Αυτό γιατί όταν κυριαρχεί η λογική ότι: “Αφού χάλασα λίγο την “δίαιτα», δεν έχει κανένα νόημα να προσπαθήσω άλλο», η μικρή ή μεγαλύτερη παρεκτροπή ενισχύεται, ενώ οι ενοχές που την συνοδεύουν μειώνουν την απόλαυση και πολύ πιθανόν να οδηγήσουν σε ακόμα πιο “αυστηρό» πρόγραμμα – τιμωρία. Αυτό τελικά έχει ως αποτέλεσμα την επόμενη φορά, που θα δοθεί η αφορμή να βγούμε από το “πρόγραμμα», να παρεκτραπούμε ξανά, μπαίνοντας σε έναν “φαύλο» κύκλο “δίαιτας- υπερφαγίας».
Δυστυχώς, όπως τα Χριστούγεννα, έτσι και το Πάσχα και πολλές ακόμα γιορτές, επειδή συνδυάζονται με φαγητό για τους περισσότερους ενήλικες, αλλά πλέον και για πολλά παιδιά, έχουν χάσει το “άρωμά» και την “γεύση» τους. Θέλοντας να “προσέχουμε» τι τρώμε σταδιακά αποφεύγουμε ή φοβόμαστε κοινωνικές εκδηλώσεις, που σχεδόν πάντα συνδυάζονται με φαγητό. Γινόμαστε όλο πιο “αυστηροί» με τον εαυτό μας, επιβάλλοντας του ένα στενό διατροφικό πλάνο, νιώθοντας “σωστοί» ή “καθαροί» μόνο όταν το τηρούμε “κατά γράμμα».
Η αληθινή ζωή όμως δεν βρίσκεται μέσα στο προστατευτικό και αποστειρωμένο περιβάλλον μιας “γυάλας» και επιτυχία δεν είναι το να αποφεύγει ή να φοβάται κανείς το “κοινωνικό» φαγητό, αλλά να μάθει να το διαχειρίζεται σωστά! Φυσικά, το να “ξεφεύγει» που και που κάποιος δεν είναι κακό. Αντιθέτως πολλές φορές είναι θεμιτό. Το να καταφέρει να επιστρέψει και μάλιστα “όσο πιο σύντομα» στις συνήθειες του, είναι αυτό που κάνει την διαφορά και την επιτυχία.
Ο στόχος της ισορροπημένης διατροφής δεν είναι να τρώμε μόνο από τα “καλά» τρόφιμα, πόσο μάλλον να πετύχουμε ή να διατηρούμε ένα νούμερο στην ζυγαριά.
Η ισορροπημένη διατροφή δεν έχει “καλές ή “κακές» τροφές και δεν μας κρατά κλεισμένους σε ένα αυστηρό και άκαμπτο πρόγραμμα. Από την ιστορία του πρωτοπλάστου μαθαίνουμε ότι η απαγόρευση τελικά έχει τα αντίθετα αποτελέσματα. Σε ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο όλα έχουν τον ρόλο τους στην σωστή ποσότητα και συχνότητα. Κάποιες τροφές μπορεί να είναι πιο θρεπτικές από κάποιες άλλες, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι δεύτερες δεν μας χρειάζονται. Δεν τρώμε μόνο για την απόλαυση, αλλά δεν τρώμε ούτε αποκλειστικά για την θρέψη.
Από φέτος το Πάσχα λοιπόν, ας δοκιμάσουμε να ξαναφτιάξουμε την σχέση μας με την τροφή, το μοναδικό μας “εργαλείο» για να θρέφουμε όχι μόνο το σώμα, αλλά και την ψυχή μας. Σε αυτό θα μας βοηθήσουν:
1. Το να ρωτάμε συχνά τον εαυτό μας πόσο πολύ πεινάει. Βάσει αυτού καλό θα ήταν να τρώμε προτού η πείνα μας γίνει πολύ έντονη και μέχρι εκεί που νιώθουμε ευχάριστα χορτάτοι. Το ίδιο θα ήταν πολύ βοηθητικό και τη διάρκεια των γευμάτων.
2. Να θυμόμαστε ότι μπορούμε να δοκιμάσουμε τα πάντα, αλλά δεν μπορούμε να τα φάμε όλα. Δεν χρειάζεται μεγάλη δόση για την απόλαυση, αν είμαστε συγκεντρωμένοι 100% σε αυτό που τρώμε κι η απόλαυση είναι μεγαλύτερη όταν την μοιραζόμαστε.
3. Να προσπαθούμε να συνοδεύουμε το γεύμα μας με λαχανικά και τα σνακ μας με φρούτα. Έχουν πολλές φυτικές ίνες και μεγάλο όγκο χωρίς πολλές θερμίδες που χορταίνει το μάτι και το στομάχι.
4. Να εντάσσουμε τις “λιχουδιές» σε γεύματα ή σνακ. Να μας επιτρέπουμε μικρές “λιχουδιές» και στην καθημερινότητα μας, γνωρίζοντας ότι τις τρώμε για την απόλαυση χωρίς τύψεις.
5. Να μην αμελούμε την κατανάλωση νερού και να μην το αντικαθιστούμε με άλλα υγρά. Η έλλειψη νερού μπερδεύει τα μηνύματα πείνας και η αντικατάσταση του με άλλα υγρά μας φορτώνει θερμίδες.
6. Να προσπαθούμε να κινούμαστε, αλλά και να κοιμόμαστε, περισσότερο.
7. Τέλος, να προσπαθούμε να συνδέσουμε τις κοινωνικές εκδηλώσεις και με άλλα γεγονότα ή ανθρώπους, που δεν σχετίζονται με την τροφή.
Ας επιτρέψουμε στο σώμα μας να αναστήσει την σχέση του με την τροφή. Προς αυτό τον σκοπό, μην διστάζουμε να έρθουμε σε επαφή με τους κατάλληλους επαγγελματίες υγείας, με στόχο να μας βοηθήσουν να πετύχουμε “ειρήνη» με την διατροφή μας, εξασφαλίζοντας τόσο την γεύση, όσο την θρέψη, μακριά από υπερβολές και ακρότητες.
